Home » » Menangani Obesiti | Makan secara berhemah

Menangani Obesiti | Makan secara berhemah

Tabiat pemakanan menentukan tahap kesihatan masyarakat di negara ini.

Bila mengajak anak-anak makan di luar, sering kali anda mungkin terpaksa mengalah kepada pilihan mereka iaitu tidak lain dan tidak bukan, makanan segera.

Siapa yang perlu dipersalah dalam hal ini sedangkan mereka disajikan dengan makanan ini sejak mula pandai memanggil "ibu" atau "ayah" malahan mungkin sebelum mereka mula berjalan lagi!

Di samping kos makan yang kadang kala tinggi, sering kali ibu bapa terpaksa menelan perasaan bersalah kerana tidak berlaku tegas dan menggalakkan anak-anak makan makanan yang sihat.

"Anak-anak saya lebih gemar makanan segera. Bagilah mereka burger, ayam goreng, kentang goreng, macam pijak semut tak mati, aman satu hari," keluh Yani, ibu kepada tiga orang anak.

Sebagai ibu yang bekerja, Yani mengakui bahawa dia sering membeli makanan segera sebagai jalan mudah kerana kesuntukan masa untuk memasak.

Dia juga kerap menjadikan makanan segera sebagai makanan tengah hari kerana waktu rehat yang pendek, justeru gagal memenuhi azam tahun barunya yang dibuat setiap tahun.

Malahan bila membawa anak-anak keluar membeli belah, Yani sering mengumpan anak-anaknya dengan makanan ringan atau junk food dengan membiarkan mereka memilih paket kentang goreng dan snek kegemaran agar mereka tidak menimbulkan banyak kerenah.

MENANGANI OBESITI

Memandangkan begitu banyak laporan mengenai penyakit kronik seperti obesiti dan diabetes yang melanda rakyat Malaysia akhir-akhir ini, sudah tentu secara logiknya pilihan yang tepat ialah mengamalkan gaya hidup yang lebih sihat.

Ini bermakna berhemah dalam memilih makanan terutama bila berdepan dengan makanan segera atau makanan ringan.

Malangnya rasa menyesal dengan bidalan, "anda adalah apa yang anda makan" hanya akan terngiang-ngiang di telinga apabila kaki memijak alat penimbang berat dan melihat tambahan kilo yang sesungguhnya bagai "tetamu yang tidak diundang."

Bagi mereka yang terlebih makan atau "hidup untuk makan" dengan menjadikan makanan segera atau makanan ringan sebagai pilihan utama, amalan ini boleh menjurus kepada obesiti yang akan hanya mendatangkan padah pelbagai komplikasi kesihatan.

Pada hakikatnya, obesiti hari ini bukan sahaja isu melibatkan orang dewasa tetapi juga kanak-kanak jika ibu bapa tidak berhati-hati dalam pemilihan makanan untuk anak-anak mereka.

Ada pihak yang pantas menuding jari kepada iklan atau kempen besar-besaran yang dijalankan oleh sesetengah rangkaian makanan segera.

Namun bukankah kita mempunyai kawalan penuh ke atas dompet kita dan perlu bertanggungjawab atas tindakan kita dan tidak cepat menyalahkan orang lain.

Makanan ringan, makanan segera, bagi sesetengah orang, kedua-dua kategori makanan ini mungkin telah sebati dalam kehidupan mereka dan secara tidak sedar, amalan ini diwarisi anak-anak mereka.

Restoran makanan segera semakin mendapat tempat di hati pelanggan apabila menyediakan khidmat bungkus atau bawa balik (take-away atau take-out) dan ada juga yang menawarkan khidmat pandu lalu.

Menu lazim yang dihidangkan di restoran makanan segera termasuk burger, sandwic, ayam goreng, kentang goreng, hot dog, nuget ayam, kentang lecek, salad dan milkshakes di samping minuman berkabonat.

KUANTITI KECIL

"Makanan yang rendah nilai nutrisi dengan nilai kalori yang agak tinggi," kata Mary Easaw-John, Pengurus Kanan Dietetik dan Khidmat Makanan, Institut Jantung Negara (IJN) apabila ditanya mengenai makanan ringan.

Ramai juga yang cuba mengelak atau mengehadkan makanan ringan dalam diet mereka kerana kebimbangan makanan itu tidak sihat.

Menurut beliau, pakar diet dan penganjur kesihatan yang lain sering berusaha untuk mendidik masyarakat mengenai makanan ringan, menggalakkan mereka mengamalkan diet yang seimbang dengan kandungan makanan sihat yang tinggi.

"Jika anda boleh hidup tanpa makanan ringan, ia memang bagus untuk anda. Sekiranya anda perlu memakannya, nikmatilah ia dalam jumlah yang kecil," katanya.

Beliau menasihatkan pengguna supaya meluangkan masa untuk membaca label bukan sahaja untuk tarikh luput tetapi untuk memahami nilai nutrisi makanan dan mengelakkan daripada membeli makanan ringan yang mengandungi nilai nutrisi yang rendah tetapi tinggi dengan lemak, gula dan garam.

Easaw juga dengan pantas berkata, makanan ringan pastinya bukan untuk mereka yang mengalami lebihan berat badan atau menghidap penyakit seperti tekanan darah tinggi, sakit jantung dan diabetes, keadaan di mana seseorang itu mempunyai paras gula (glukos) yang tinggi kerana badan bukan sahaja tidak boleh menghasilkan insulin yang mencukupi atau kerana sel badan tidak bertindak secara betul kepada insulin yang dihasilkan.

Mengenai makanan segera pula, Easaw menjelaskan bahawa satu hidangan memberikan nisbah yang tidak seimbang, kadang kala melebihi 100 peratus daripada pengambilan harian lemak, kolesterol, garam dan gula yang disyorkan.

"Jadi bacalah analisis nutrisi makanan segera yang disediakan oleh restoran makanan segera supaya sesuai dengan pelan makanan anda," katanya.

KEBIMBANGAN UTAMA

"Lebih tinggi daripada standard gula, garam dan kolesterol yang boleh diterima," demikian pandangan Datuk Paul Selva Raj, Ketua Pegawai Eksekutif, Pusat Sumber dan Penyelidikan Penguna (CRRC) Persekutuan Persatuan Pengguna Malaysia (Fomca) mengenai makanan segera dan makanan ringan.

Beliau berkata semakin ramai rakyat Malaysia kini dilanda masalah lebihan berat badan dan obesiti.

Menurut statistik yang disediakan Selva Raj, kadar lebihan berat badan dalam kalangan rakyat Malaysia ialah 29.1 peratus pada 2006 berbanding 16.6 peratus pada 1996.

Kenaikan yang tinggi juga dicatat untuk kadar obesiti, dari 4.4 peratus pada 1996 kepada 14.2 peratus pada 2006 (kenaikan 9.8 peratus).

Selva Raj berkata lebihan berat badan serta obesiti boleh mencetuskan masalah lain seperti diabetes dan tekanan darah tinggi.

"Bilangan rakyat Malaysia yang menderita diabetes meningkat dari 6.6 peratus pada 1996 kepada 14.9 peratus pada 2006 sementara bilangan mereka yang menderita tekanan darah tinggi melonjak dari 12.7 peratus kepada 42.6 peratus pada 2006," katanya.

Menurut Selva Raj, pemakanan makanan segera atau makanan ringan beserta dengan gaya hidup yang tidak banyak bergerak hanya memburukkan keadaan kesihatan di Malaysia.

MUSLIHAT IKLAN

Selva Raj juga menegaskan bahawa Kementerian Kesihatan perlu juga bertindak ke atas iklan makanan ringan serta makanan tidak sihat yang lain.

Katanya, pemasar dan pengiklan sering menggunakan pelbagai taktik untuk menarik perhatian pelanggan kanak-kanak.

"Pemasaran kepada kanak-kanak dieksploitasi secara meluas di mana-mana di Malaysia. Kerajaan perlu mengadakan kawalan menerusi perundangan, dasar dan program pendidikan bagi melindungi kepentingan kanak-kanak," tegasnya.

Selva Raj mengulangi bahawa makanan ringan tidak seharusnya dijual di kantin sekolah juga di luar sekolah (dalam jarak tertentu).

Dalam hal ini beliau menyarankan ibu bapa supaya memainkan peranam utama dalam mendidik serta membimbing anak-anak mengamalkan pemakanan yang sihat.

"Mereka perlu bekerjasama dengan sekolah dan pihak berkuasa tempatan untuk memantau kantin sekolah serta memastikan makanan ringan bukan sahaja tidak dijual di kantin sekolah tetapi juga di luar pagar sekolah," katanya.



 
Chatroom